Verslag 2e bewonersvergadering: Grote rioleringswerken op komst: Wat met kosten, mobiliteit en wateroverlast in Zoutleeuw?

Zoutleeuw, 18 februari 2025 – Tijdens de bewonersvergadering op 17/2/25  in ‘De Kring’ in Zoutleeuw werden nieuwe Aquafin bemalingswerken in Zoutleeuw en Linter toegelicht. De vertegenwoordigers van Aquafin, Fluvius en Stad Zoutleeuw, de afkoppelingsdeskundige van  Kelmo en studiebureau Jonckheere gaven uitleg over het verloop van deze infrastructuurwerken waarbij rioolwater wordt ontkoppeld en gescheiden van regenwater. De stad neemt financieel niet deel aan de ontkoppeling. Dit is amper een week na een vergadering over gelijkaardige werken, collector Roelbeek, in Budingen.

Het betreft werken in Zoutleeuw (Tiensestraat,Steenweg en Oude Kassei) en Linter (Galerijstraat-Dorpsstraat-Steenweg op Melkwezer/Stationsstraat) met aanleg van pompstations van Fluvius en Aquafin waar het water gravitair in afloopt en daarna via persleiding naar een collector in Zoutleeuw wordt gepompt. Er vinden tevens wegeniswerken plaats, aanleg van nutsvoorziening en heraanleg van de wegen in verschillende fases. 

1. Wateroverlast in kelders door stijgend grondwaterpeil 

Vooral in de Tiensestraat bestaat een verhoogd risico op zettingen (grondverplaatsingen) bij bemaling, het proces waarbij grondwater wordt verlaagd om droog te kunnen werken. 

Is het belangrijk om eventuele schade achteraf  te kunnen bewijzen en vooraf een staat van bevinding op te maken? 

De meningen blijken verdeeld, Aquafin vindt dat dit weinig zin heeft, omdat er vooraf berekeningen worden gemaakt en waar nodig sonderingen worden uitgevoerd tijdens de bemaling. Bij problemen wordt op specifieke locaties een groutscherm (een waterremmende wand) geplaatst om zettingen te voorkomen, al is deze techniek door de hoge kosten slechts beperkt inzetbaar. Volgens Aquafin is er voldoende ervaring met deze aanpak en levert het geen noemenswaardige problemen op…

Wel reden tot alertheid volgens Aquafin is mogelijke wateroverlast in kelders na de werken. Door aanleg van nieuwe, gesloten rioolbuizen stopt de spontane drainage die nu nog plaatsvindt via beschadigde oude riolen. Gevolg is een natuurlijke stijging van het grondwaterpeil, waardoor kelders die vroeger droog leken, onder water kunnen lopen. 

2. Mobiliteitsimpact en toegankelijkheid tijdens de werken 

De geplande werken zullen aanzienlijke gevolgen hebben op de mobiliteit in de betrokken straten. De rijweg wordt op verschillende plaatsen heraangelegd en versmald met verkeersremmers waar nodig. Fietsers krijgen voorrang op de fietssnelweg, maar aanleg van nieuwe fietspaden wordt vanwege subsidievoorwaarden niet doorgevoerd. Verkeersveiligheid voor fietsers door middel van nieuwe fietspaden blijkt niet haalbaar, al verhoogt men de veiligheid voor fietsers door fietsstroken op sommige plaatsen. Er wordt ook een rolstoeltoegankelijke bushalte aangelegd.

Men geeft aan om de hinder voor inwoners en handelaars zoveel mogelijk te beperken door gefaseerd te werken en Aquafin benadrukt het belang van goede wederzijdse communicatie tussen alle partijen.

3. Opvang en afvoer van regenwater besproken.

Tijdens de vergadering werd uitgebreid gesproken over de opvang en gescheiden afvoer van regenwater. De afkoppeling jaagt vooral eigenaars van huizen gebouwd voor 2005 op kosten. Bewoners worden gestimuleerd om regenwater zoveel mogelijk op eigen terrein te laten infiltreren. Toch blijft er nu nog de mogelijkheid om aan te sluiten op een regenwaterbuis die het water naar een bestaand lozingspunt leidt. 

Annemie Humblet van N-VA Zoutleeuw:’De bredere toekomstvisie op waterbeheer werd toegelicht: in de toekomst al het regenwater op eigen terrein opvangen. Aan het einde van de vragenronde duikt de onvermijdelijke wadi in de tuin dan net als in Budingen als suggestie op. Maar de grondwatertafel staat bijzonder hoog in het gebied waardoor het water nu nog steeds in de weilanden staat ondanks een aantal dagen met weinig tot geen regen. Veel inwoners uiten dan ook hun bezorgdheid over de impact op de waterhuishouding en wijzen op het belang van grachten voor een goede afwatering.’

Aquafin stelt hen gerust dat deze behouden blijven, en benadrukt dat de ontkoppeling nauwelijks invloed heeft op fluviale overstromingen. Dit staat boven het afkoppelingsproject. Voor een structurele oplossing van het plaatselijke overstromingsprobleem kijkt een bezorgde burger naar de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), waarmee sinds 2011 onderhandelingen over waterbeheer lopen.Het is niet duidelijk of er verdere afspraken met de VMM gemaakt werden. 

Reacties en vooruitblik 

Men probeert ondanks alles te eindigen op een positieve noot en deelde een stripverhaal voor de kinderen uit: ‘De rioolrace’ waarin een rat de rioolwereld verkent en uiteindelijk bij een waterzuiveringsstation van Aquafin terechtkomt in een propere en gezondere toekomst. De gang van zaken wordt op een ludieke manier uitgelegd…

Lowie Pierards van N-VA Zoutleeuw: ‘De bewonersvergadering verliep helder  en gestructureerd met foto’s als voorbeeld en contactgegevens van de verschillende partners,  en er was ruimte voor vragen en discussie, maar het is duidelijk dat er grote inspanningen opgelegd worden aan de burgers.’ 

De werken zullen in principe in 2026 van start gaan en men vermoedt dat ze 2 jaar zullen duren. Hoe de fasering verloopt hangt mede af van andere werken die in Zoutleeuw uitgevoerd worden.