“Wat niet in de Zoutpot staat: Zoutleeuw diep in de put, financiële noodklok luidt.”

Het was een bewogen gemeenteraad op 22/6/2023 vlak voor het zomerreces.De negatieve cijfers onthullen een zorgwekkend financieel landschap. Met een totale balans van €47 746 012 (dit zijn de cijfers van 2022) blijkt dat er een tekort is van €1 196 230 . Dit draagt bij aan een beschikbaar budgettair resultaat van -€1.618.276, wat suggereert dat de stad aanzienlijke economische uitdagingen heeft om te overwinnen.

De autofinancieringsmarge (AFM), een indicator voor het vermogen van de stad om haar lopende uitgaven met eigen inkomsten te dekken, staat momenteel op -468.347. Dit benadrukt dat Zoutleeuw momenteel niet in staat is om haar eigen uitgaven volledig te dekken, wat de financiële duurzaamheid van de stad in gevaar brengt.

Overzicht

• Balans:                                                  €47 746 012
• Overschot:                                          - € 1 196 230
• Beschikbaar budgettair resultaat:      - € 1.618.276
• Autofinancieringsmarge:                    - €  468.347

De meerderheid verdedigt deze cijfers door te stellen dat het de uitkomst van het meerjarenplan is die telt, en dat 2022 een tussenliggend jaar is waarbij de AFM maar geëvalueerd dient te worden op het laatste jaar van de financiële nota van het meerjarenplan.

Verder wijst de meerderheid op de hoge inflatie en de stijgende lonen als gevolg van het overschrijden van de spilindex als een van de oorzaken van de financiële problemen. Dit was niet voorzien in het meerjarenplan! En toch had men een eventuele tegenslag moeten incalculeren, al was het slechts gedeeltelijk,  als men vooruitziend was geweest.

De kostenexplosie op alle vlakken ligt verder mee aan de bron van deze barslechte cijfers. De loonstijging, dat gaat over de lonen voor de medewerkers van de stad, dient uiteraard meegenomen te worden naar de volgende jaren.

Echter, deze problemen zijn relatief, aldus de CD&V, aangezien de inkomsten hierdoor ook omhoog zullen gaan. Als de lonen stijgen, dan ook de inkomsten uit de personenbelasting en de opcentiemen! De impact volgt met 1 tot 2 jaar vertraging door het verschil in ritme tussen  uitgaven en ontvangsten. Volgens een recent webinar van Belfius, dat kort voor de gemeenteraad werd bijgewoond door de financieel directeur en waarnaar wordt verwezen op de gemeenteraad, wordt verwacht dat de rente daalt en stabiliseert in de tweede helft van dit jaar. Ook werd opgemerkt dat de energiekosten na de waanzinnige prijzen van eind vorig jaar, toch opnieuw stevig gedaald zijn, hopend voor ons allemaal blijvend..

De impact van opeenvolgende crises, zoals de corona crisis en de oorlog met de energiecrisis, en niet te vergeten de gevolgen van de klimaatcrisis met bijvoorbeeld de zware overstromingen van 2021 als exponent, hadden én hebben een stevige impact gehad op de financiën van de stad. Er werden trouwens vele burgers rechtstreeks geïmpacteerd en soms zwaar gedupeerd. Uiteraard zijn we ons hier als oppositie terdege van bewust. Er moet trouwens opgemerkt worden dat de uitdagingen nog niet voorbij zijn door de veranderende tijden waarin we leven die ongetwijfeld zowel positieve als negatieve gevolgen zullen hebben.

Zelfs zonder noemenswaardige ingreep zullen de cijfers van 2023 volgens de meerderheid beter zijn door een voorziene kortetermijnlening die niet werd uitgevoerd. Hierdoor zal de rente die voor deze lening voorzien werd in 2023 en later, wegvallen. Volgens CD&V verschilt verder de index volgens het planbureau van de realiteit voor de jaren die komen, wat een meevallertje is.

Deze gegevens zouden de cijfers van volgend jaar dus automatisch verbeteren. Voorspellingen, dit is wat het zijn, en wij hopen met u beste burger, dat die effectief zullen uitkomen!

Ze vermelden er niet bij dat de autofinancieringsmarge van de jaren voor 2022 een stuk lager was dan de cijfers van het Vlaamse gemiddelde.

Vervolgens werd er een stand van zaken opgemaakt in verband met het beleidsplan, waarbij

de meerderheid de cijfers tevens relativeert  door te hameren op de voortdurende investeringen in het kader van dat beleidsplan, het meest zichtbare punt voor een doorsnee Leeuwenaar is het realiseren van de terrassen en de vernieuwing van de Grote Markt infrastructuur. De prestigieuze vernieuwing komt de veiligheid niet ten goede, er zijn al meerdere incidenten gebeurd op de nieuw aangelegde delen van de Grote Markt en het is nog maar de vraag hoelang het zal duren voor er slachtoffers vallen. Alleen al in de week van 26 juli gebeurden er 2 incidenten waarbij auto’s paaltjes raakten.

In vergelijking met de buurgemeenten bedraagt de investering per inwoner 302 euro, zowat het dubbele van Kortenaken, Linter en Geetbets. Even gluren bij de buren is weleens leuk. Alle middelen zijn goed om de aandacht van de negatieve cijfers weg te trekken…

Als we dan toch vergelijken met de buurgemeenten, zien we dat Zoutleeuw met een cijfer van 8.3% voor wat betreft de aanvullende personenbelasting ruim boven het Vlaamse gemiddelde zit en boven dat van onze buurgemeenten. Op gebied van opcentiemen zitten we  dan weer in het midden in vergelijking met onze nabije buren, gelukkig. Maar of men dit niet gaat moeten verhogen, is een andere vraag.

De leningslast per inwoner bedraagt 1423 € en als we zo verder gaan met het meerjarenplan(MJP), dan komt dit uit op 1150 euro per inwoner…

De eerste schepen komt fel uit de hoek richting de oppositie die, volgens hem, het verschil tussen een meerjarenplan en een jaarrekening niet begrijpt. Een krasse uitspraak! Hij wijst op de opmerking van Michel Boyen over een 'fictieve lening', en benadrukt dat er alleen sprake kan zijn van 'het verfraaien van de rekening' als die lening daadwerkelijk wordt opgenomen. Desondanks haalt de meerderheid het wegvallen van eerder voorspelde kosten in de ramingen voor de komende jaren aan, als een manier om de negatieve cijfers af te zwakken. Om even verder te gaan met voorspellingen, we weten nu ook al dat er onvoorziene maar toch o zo voorspelbare uitgaven zullen zijn om het woonzorgcentrum van het OCMW in orde te stellen met infrastructuur en digitale middelen nadat het woonzorgcentrum onder verhoogd toezicht werd geplaatst….

Op een paar zeldzame momenten komt ex-burgemeester Boudewijn Herbots op de gemeenteraad tussenbeide. Met een paar haast gefluisterde woorden pakt hij het woord en herneemt hij op slag zijn morele gezag over alle andere leden van de gemeenteraad. Hij deelt mee dat hij ‘fier’ is dat Stad Zoutleeuw bleef investeren in de punten vermeld op het MJP én in de aankoop van gronden. ‘Al die inspanningen maken Zoutleeuw weerbaarder tegen de uitdagingen die zullen komen.’ We zullen zien wat hij hiermee bedoelt…

Ondertussen merken we dat in de recent verschenen Zoutpot met geen woord gerept wordt over deze cijfers. Het is één en al vakantie-evenementen wat de klok slaat. Wij konden deze ook niet vinden op de website van de stad. Wij hopen uiteraard dat na het zomerreces een valabele uitleg zal volgen voor de inwoners. Vanuit N-VA Zoutleeuw, slaan we toch al een hoogdringend alarm en achten we het van cruciaal belang om deze cijfers zonder uitstel te delen met de inwoners van Zoutleeuw. Uiteindelijk gaat het hier om uw geld, het geld van de inwoners van Zoutleeuw.

Zelfs met de welbespraaktheid, intense passie en bekwaamheid van de eerste schepen, en zelfs met het morele gezag van de voormalige burgemeester, welke trouwens ook mee verantwoordelijk is voor de cijfers van 2022, is het gewoonweg onvoldoende om de schokgolf van deze rampzalige cijfers te verzachten. Het gaat om uw euro's, beste burgers, en de urgentie is nu groter dan ooit!